Vai trò của việc làm sạch lô anilox.
Làm sạch lô anilox trong in flexo là quá trình quan trọng hàng đầu trong quá trình in, nó ảnh hưởng trục tiếp đến chất lượng sản phẩm, nhất là những sản phẩm đòi hỏi chất lượng cao và đồng đều. Phương pháp làm sạch lô anilox luôn luôn là một chủ đề nóng trong giới in flexo, rất nhiều các nghiên cứu, thảo luận về hệ thống làm sạch anilox và chất tẩy rửa hóa học. Mức độ sạch của lô anilox và thực tế đạt được, là một trong những vấn đề quan trọng nhất đối với các máy in flexo ngày nay. Điều này càng có ý nghĩa khi quá trình chế tạo các lô anilox ngày càng hiện đại cho ra các loại lô gia tăng về số lượng ô chứa trên một inch hay cm và yêu cầu ngày càng tăng cho việc nâng cao chất lượng in.Khi những cải tiến làm tăng chất lượng in, các ô chứatrên lô anilox trở nên nhỏ hơn, do đó, việc làm sạch chúng trở nên khó khăn hơn.
Vấn đề về làm sạch có liên quan đến các ô chứa mực(cell) có xu hướng tích tụ lượng mực dư theo thời gian. Điều này dẫn đến một lô anilox bị bít đầy, khi đó chất lượng in đã giảm xuống dưới mức chấp nhận được. Mục tiêu là để chuẩn hóa quá trình in, làm sạch và thường xuyên bảo dưỡng là một phần của quá trình. Hãy dành thời gian để xây dựng và thực hiện một kế hoạch duy trì hoạt động làm sạch lô của nhà in, và sau đó gắn bó với nó. Chăm sóc lô anilox sẽ giúp chúng ta tiết kiệm thời gian, tiền bạc và năng lượng trong tương lai.
Việc làm sạch không đúng cách các lô anilox sẽ dẫn đến chất lượng in kém, các ô chứa bị bít lại và cuối cùng cần phải làm sạch lại lô hoặc mua lô mới. Xây dựng quy trình làm sạch và thực hiện chúng dẫn đến chất lượng in tốt hơn và thời gian sử dụng lô lâu hơn. Tuy nhiên, nhiều nhà in vẫn đang làm sạch các lô anilox có giá trị với chất tẩy rửa sàn, chất giặt tẩy hoặc thậm chí các chất làm sạch bề mặt cứng.Trong những năm gần đây, quá trình chuyển đổi trong ngành in từ việc sử dụng mực dung môi sang mực nước và việc làm sạch cũng bị ảnh hưởng bởi các thay đổi này.Mặc dù hầu hết các hệ thống làm sạch hiện tại hoạt động tốt khi sử dụng đúng cách, nhà in phải tính đến các yếu tố an toàn và môi trường của người lao động, chi phí tổng thể liên quan đến việc thực hiện một hệ thống làm sạch, quá trình làm sạch có hiệu quả trong khi giảm thiểu hư hỏng lô anilox.Lưu ý,việc làm sạch sẽ kéo dài tuổi thọ của các lô anilox, tránh các chi phí không cần thiết liên quan đến tái tạo bề mặt hoặc mua mới lô anilox.
Như thế nào là sạch?
Câu trả lời cho câu hỏi này không phải là “nếu nó trông sạch thì sạch sẽ”. Trong trường hợp lô anilox được sử dụng trong in flexo, việc loại bỏ mực ra khỏi bề mặt không chỉlàlàm mất hết hoàn toàn màu sắc của mực. Các thành phần mực như acrylics, nhựa, chất hoạt động bề mặt, chất kết dính, chất xúc tác làm khô, và các chất phụ gia khác đều trong suốt với mắt thường và chúng được giữ lại trên lô anilox sau khi làm sạch màu. Bất kỳmột thành phần nào của mực còn lại trên lô sẽ trở nên gắn chặt hơn nữa vào các ô chứa của anilox, làm cho việc làm sạch tiếp theo thậm chí còn khó khăn hơn.Câu trả lời cho câu hỏi này là “Sự sạch sẽ nằm trong mắt người nhìn”. Điều này có nghĩa là nhà in phải xác định các tiêu chuẩn làm sạch của chính mình và phải được xác định bằng kính hiển vi kỹ thuật.
Các phương pháp làm sạch thường dùng
Máy in flexo sử dụng các loại mực khác nhau bao gồm mực gốc nước; gốc dung môi, gốc dầu và mực UV. Các lô anilox thường được phủ gốm hoặc crôm nhưng các kim loại cơ sở có thể thay đổi để các lô anilox nhẹ như mong muốn. Tất cả các yếu tố này ảnh hưởng đến phương pháp làm sạch sẽ được sử dụng.Các phương pháp làm sạch các lô anilox truyền thống đều liên quan đến việc loại bỏ mực từ các ô chứa của lô bằng lực – cho dù là lực vật lý, âm thanh hay hóa học. Hiện nay còn phương pháp phủ một màng mỏng lên bề mặt lô nhằm ngăn cản sự bám dính của các thành phần mực in lên các ô chứa (cell) làm bề mặt chúng luôn sạch, không phải làm sạch lô.
Hình 1: Một số phương pháp làm sạch lô anilox
Làm sạch bằng phun hay thổi (Blasting). Phương pháp làm sạch này có thể được thực hiện bằng cách phun với áp suất cao các chất: baking soda, hạt nhựa, băng khô hoặc một số chất khác. Phương phápphun tạo ra kết quả tốt – việc làm sạch thường không phải là một vấn đề. Tính tẩy rửa của vật liệu làm tách ra lượng mực dư nằm sâu tại các lỗ nhỏ (cell)của lô anilox. Phương pháp này có xu hướng an toàn, vì các tác nhân gây phá vỡ phổ biến nhất là không độc hại và dễ xử lý. Tuy nhiên, phun có thể làm hỏng các ô chứa, đặc biệt với số lượng ô có số đường lớn hơn 800 lpi, và cũng gây ra việc mài mòn lô. Hai phương pháp làm sạch dùng phổ biến thuộc loại này là:
Phun soda:Phun soda (baking soda) hoạt động trên các khái niệm về tái cấu trúc. Tinh thể natri bicarbonate (NaHCO3.) (baking soda)lớn phá vỡ thành các tinh thể nhỏ hơn khi bị tác động bởi áp lực. Áp lực phun đạt 20-25 psi cho lô anilox khắcmạ chrome và 30-35 psi cho lô khắc laser phủ gốm. Sự phá vỡ soda xẩy ra bên trong các ô nhỏ (cell)của lô anilox để phá vỡ lớp mực khô. Hệ thống làm sạch này sử dụng một thiết bị riêng bên ngoài máy in.
Làm sạch bằng phun hay thổi (Blasting). Phương pháp làm sạch này có thể được thực hiện bằng cách phun với áp suất cao các chất: baking soda, hạt nhựa, băng khô hoặc một số chất khác. Phương phápphun tạo ra kết quả tốt – việc làm sạch thường không phải là một vấn đề. Tính tẩy rửa của vật liệu làm tách ra lượng mực dư nằm sâu tại các lỗ nhỏ (cell)của lô anilox. Phương pháp này có xu hướng an toàn, vì các tác nhân gây phá vỡ phổ biến nhất là không độc hại và dễ xử lý. Tuy nhiên, phun có thể làm hỏng các ô chứa, đặc biệt với số lượng ô có số đường lớn hơn 800 lpi, và cũng gây ra việc mài mòn lô. Hai phương pháp làm sạch dùng phổ biến thuộc loại này là:
Phun soda:Phun soda (baking soda) hoạt động trên các khái niệm về tái cấu trúc. Large sodium bicarbonate crystals break into smaller crystals upon impact.Tinh thể natri bicarbonate (NaHCO3.) (baking soda)lớn phá vỡ thành các tinh thể nhỏ hơn khi bị tác động bởi áp lực. Blasting pressures reach 20-25 psi for chrome and mechanically engraved ceramic anilox, and 30-35 psi for laser engraved ceramic anilox.Áp lực phun đạt 20-25 psi cho lô anilox khắcmạ chrome và 30-35 psi cho lô khắc laser phủ gốm. The baking soda actually gets inside of the anilox cells to break-up dried ink. Sự phá vỡ soda xẩy ra bên trong các ô nhỏ (cell)của lô anilox để phá vỡ lớp mực khô. The process seems to be effective for removing stains and dried ink.This method is capable of cleaning wide web rolls either off- or on-press, and narrow web rolls off-press only.Hệ thống làm sạch này sử dụng một thiết bị riêng bên ngoài máy in.
Hình 2: Thiết bị làm sạch lô anilox dùng phương pháp thổi sodium bicarbonate được sử dụng để làm sạch cả lô phủ gốm và mạ chrome.
Phun hạt nhựa(Plastic):Quá trình này sử dụng khí phun hạt nhựa tác động tới bề mặt lô anilox với áp suất không khí khoảng 35-70 psi. Những hệ thống này thường tách rời máy in và trong một thiết bị kín. Các lô anilox quay trong khi vòi phun di chuyển theo chiều dài của lô. Các hạt nhựa thực sự đi vào bên trong các ô nhỏ (cell) trên lô anilox để tách lớp mực khô.
Làm sạch bằngsiêu âm (Ultmsonic). Phương pháp siêu âm là dùng năng lượng âm thanh tạo ra khoảng trống rất nhỏ (cavitation) khi được đưa vào một chất lỏng. Các cavitation là do sự chênh lệch áp suất, nó cung cấp hành động làm sạch của quá trình này. Khi sử dụng hệ thống làm sạch siêu âm, lưu ý rằng thời gian thực hiện quá mức có thể gây tổn hại tới các ô nhỏ (cell). Để giám sát quá trình này, máy phát siêu âm thường được điều khiển bởi bộ định thời gian để hạn chế thời gian tiếp xúc và giảm thiểu thiệt hại cho các ô nhỏ của lô anilox. Lô có tần số đường cao hơn đòi hỏi thời gian làm sạch ngắn hơn và dễ bị tổn thương hơn.
Làm sạch siêu âm là một phương pháp hiệu quả, và được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp. Thiết bị được điều chỉnh theo tần số thích hợp để làm sạch. Không nên sử dụng một hệ thống siêu âm cũ.Hai loại thiết bị siêu âm tồn tại:một làlô anilox được nhúng ngập hoàn toàn và một loại khác lô xoay tròn chỉ phần dưới ngập khoảng một inch vào chất làm sạch. Hầu hết các máy in sử dụng làm sạch siêu âm cũng sử dụng các dung dịch ăn mòn mạnh để tối đa hóa hiệu quả làm sạch trong khi giảm thiểu thời gian của chúng. Phương pháp siêu âm tự nó có thể gây ra các vết nứt ứng suất trong lớp gốm phủ và các hóa chất ăn mòn có thể xâm nhập vào lớp kim loại cơ sở của lô làm phá hủy nó.
Hình 3: Hệ thống làm sạch lô anilox bằng siêu âm của Alphasonics UCS Ltd
Làm sạch bằng hóa chất. Phương pháp này được sử dụng rất phổ biến từ các ứng dụng công nghiệp và phi công nghiệp. Hóa chất dùng thường có tính ăn mòn có thể gây ra hiện tượngbỏng kiềm khi người sử dụng các chất tẩy rửa này.Hơn nữa, nhiều chất tẩy rửa có nồng độ đậm đặc, đòi hỏi pha loãng bằng nước. Nhiều người làm nhận thấy rằng chất làm sạch càng ít pha loãng, thì nó sẽ hoạt động tốt hơn. Tất nhiên, những người lao động không được huấn luyện về hóa chất thường gặp các rắc rối trong việc pha loãng các dung dịch kiềm mạnh.
Làm sạchbằng laser. Phương pháp này sử dụng năng lượng laser làm bay hơi chất bẩn, từ đó làm sạch các ô nhỏ trên lô anilox. Hệ thống này rất tốn kém so với các thiết bị khác có sẵn.
Làm sạch bằng bàn chải (Brushes).Bàn chải thép không gỉ nên được sử dụng với các chất tẩy rửa hóa học trên lô anilox phủ gốm, bàn chải bằng đồng thau nên được sử dụng cho các lô mạ chrome. Các bàn chải này sẽ khuấy động các cặn trên bề mặt và vào các ôcủa lô anilox. Một bàn chải tốt có lông với đường kính khoảng0.08mm. hoặc nhỏ hơn. Tại đường kính này, lông có thể trạm tới đáy của các ô có tần số đường khắc đến 280 lpi.Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bàn chải sẽ không hoạt động với loại tần số cao của lô anilox. Ngược lại, bàn chải với chất tẩy rửa hóa học làm việc tốt để khuấy động các lớp phủ bên ngoài của gốm cũng như các đỉnh của vách tế bào để làm bong lớp mực.
Việc sử dụng bàn chải, điều quan trọng là không nên sử dụng sai các loại của bàn chải trên lô hiện dùng. Nên tham khảo ý kiến nhà sản xuất lô anilox. Các bàn chải thường được sử dụng trong thực tế bao gồm:Bàn chải bằng đồng thau (brass) – được sử dụng để làm sạch lô anilox mạ chrome vì đồng mềm sẽ không làm hỏng các ô nhỏ (cell) như bàn chải thép. Bàn chải bằng thép không gỉ (stainless steel) – được sử dụng để làm sạch lô anilox phủ gốm vì gốm cứng hơn so với thép và đồng thau, thực ra bàn chải bằng đồng thau có thể cắm vào các ô (cell) của lô phủ gốm. Bàn chải bằng bờm ngựa hoặc Nylon (Horsehair or Nylon) – được sử dụng trên các lô anilox bằng thép không gỉ vì bàn chải bằng đồng có thể làm hỏng các ô nhỏ và bàn chải thép không gỉ có thể làm mòn những ô nhỏ.
Hình 4: Bàn chải rửa lô anilox bằng đồng thau và thép không gỉ
